Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου 2015

Το πέρασμα των γενεών











Λένε ότι ξυπνάς μια μέρα και έχουν περάσει τα χρόνια χωρίς να το έχεις καταλάβει. Αυτή η πρόταση κρύβει μια μεγάλη αλήθεια. Την αλήθεια ότι ο χρόνος είναι σχετικός και πως θα τον περάσει και αντιληφθεί ο καθένας ακόμα σχετικότερο.

Το καλύτερο κομμάτι όμως μιας πορείας είναι οι στιγμές που έχεις συλλέξει κατά την διαδρομή. Το να είσαι ριζοσπαστικός με τον ίδιο σου τον εαυτό σε αναγκάζει να επιλέγεις νέες διαδρομές και εμπειρίες. 

Οι νέες εμπειρίες θα γεμίσουν το χρόνο σου με στιγμές και έτσι όταν το πλήρωμα του χρόνου ζητήσει απολογισμό, στο τραπέζι των αναμνήσεων θα απλωθεί μια πλούσια συλλογή από καταστάσεις, συναισθήματα , εικόνες και το αίσθημα της ολοκλήρωσης θα αγκαλιάσει τον νου.

Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου 2015

Εκλογική συνήθεια



Εν έτη 2015 όλα δείχνουν δυσοίωνα για την Ελλάδα. Βέβαια η κατηφόρα στο ορατό της κομμάτι υπάρχει εδώ και έξι χρόνια. Η πραγματική είχε ξεκινήσει πολύ πριν, ίσως ταυτόχρονα και με την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους (αμέσως μετά την τουρκοκρατία).

Ο κόσμος δεν ξέρει τι σημαίνει στην ουσία εκλογική διαδικασία και έχει χωριστεί σε τρεις βασικές ομάδες η κάθε μια με την δική της «ζημιογόνα» για το πολίτευμα συμπεριφορά.

Υπάρχει η ομάδα που αδιαφορεί για την εκλογική διαδικασία και απλά δεν ψηφίζει. Έχοντας χάσει το οποιοδήποτε ενδιαφέρον για την σημασία της ψήφου και του θεσμού (και ίσως όχι άδικα) δεν ασχολούνται ούτε στο ελάχιστο με την όλη διαδικασία και αρκούνται στον σχολιασμό των αποτελεσμάτων που δεν διαμόρφωσαν. Στην ίδια ομάδα υπάρχει και η υπό-κατηγορία των ατόμων που πιστεύουν ότι οι εκλογές δεν θα αλλάξουν τίποτα μιας και όλοι είναι το ίδιο. Η τελευταία μάλιστα με την πάροδο του χρόνου παρουσιάζει αυξητικές τάσεις έχοντας δει ότι η κατρακύλα είναι μόνιμη.

Ακολουθεί η ομάδα των ταγμένων ψηφοφόρων. Συνήθως αποτελείται από άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και είναι το σύνολο των ατόμων που ψηφίζουν με παρωπίδες , θεωρητικά κριτήρια ή και με εγωκεντρική σκέψη.

Τέλος ακολουθεί η «μάζα» το μεγάλο κομμάτι του εκλογικού σώματος. Είναι οι άνθρωποι που ασχολούνται επιδερμικά με τα πολιτικά και  ψηφίζουν σύμφωνα με τις υποσχέσεις κάθε κυβέρνησης είτε σύμφωνα με αυτά που δείχνουν οι δημοσκοπήσεις για πιθανό νικητή.

Το μοτίβο δε που υπάρχει τα τελευταία χρόνια όπου καμία κυβέρνηση δεν έχει σταθεί «άξια» να ολοκληρώσει την θητεία της έχει απαξιώσει περαιτέρω τον θεσμό οδηγώντας κάθε απλό νου να ψηφίζει ακόμα πιο αβίαστα σκεπτόμενος ότι αν η επιλογή του δεν βγει καλή , σύντομα θα έχει την δυνατότητα να επιλέξει κάτι άλλο. Ξεχνώντας βέβαια ότι οι καταστροφικές συνέπειες κάθε κυβέρνησης είναι συσσωρευτικές και όχι παροδικές.

Η εκλογική διαδικασία που θα έπρεπε να είναι μια γιορτή της δημοκρατίας και μια υπερήφανη στιγμή ιδιαίτερα για εμάς τους Έλληνες, με δεδομένο ότι ξεκίνησε από την χώρα μας, έχει καταλήξει να γίνει μια πλήρως απαξιωμένη συνήθεια και ένα «παιχνίδι» για το κάθε μικρό ανθρωπάκι που καταφέρνει να το ανεβάσουν στην εξουσία.


Ίσως σε κάποια τέτοια πράγματα θα έπρεπε να στρέφουμε το ενδιαφέρον μας αντί των γκάλοπ και δημοσκοπήσεων που δημιουργούνται από εκείνους για εκείνους.

Ι.Μ.

Δευτέρα 17 Μαρτίου 2014

Παιχνίδι ή ζωή;



Στην ζωή τα παιχνίδια τα οποία θα παίξεις και θα σου παίξουν είναι πολλά. Αδιαμφισβήτητα τα καλύτερα είναι της παιδικής ηλικίας. Χωρίς ενοχές, ντροπές και με την σύμφωνη γνώμη του περίγυρου , μπορούσες και ήταν φυσιολογικό να παίζεις όλη μέρα. Ή τουλάχιστον όσο άντεχαν να σε ακούνε όσοι ήταν κοντά σου. 

Τότε (ευτυχώς) τα παιχνίδια δεν ήταν περιορισμένα σε μια μικρή ηλεκτρονική συσκευή , ούτε ακολουθούσαν την φαντασία του σχεδιαστή ηλεκτρονικών παιχνιδιών και τις επιλογές των εταιριών διάθεσης και παραγωγής. Τα παιχνίδια βασίζονταν σε ένα απλοϊκό κατασκεύασμα και κατά κύριο λόγο στην φαντασία του κάθε παιδιού η οποία σε συνδυασμό με την φαντασία των φίλων δημιουργούσε υλικό για ώρες ακατάπαυστου παιχνιδιού.

Πάνω λοιπόν στην ώρα που αφήναμε τα παιχνίδια στις αλάνες και στις πρώτες παιδικές χαρές, υποδεχτήκαμε την έκρηξη ανάπτυξης των ψηφιακών παιχνιδιών. Τα γνωστά «ουφάδικα» ξεκίνησαν να τρώνε  το χαρτζιλίκι το οποίο μαζευόταν με ευλάβεια ολόκληρη την εβδομάδα με σκοπό να απολαύσουμε είκοσι με τριάντα λεπτά καθαρού παιχνιδιού. Άσχετο αν σπαταλάγαμε ολόκληρη μέρα πάνω τους μέχρι να παίξει όλη η παρέα.

Η συνέχεια ακόμα πιο φανταστική με την έναρξη των οικιακών παιχνιδομηχανών οι οποίες μας έδωσαν την ευκαιρία να πάρουμε ένα κομμάτι τεχνολογίας στο σπίτι μας και μια καλή ευκαιρία να καλέσουμε φίλους ώστε να φιγουράρουμε τον νέο τίτλο παιχνιδιού, μα πρωτίστως να παίξουμε μαζί με τις ώρες.

Τέλος μπήκαν στην ζωή μας οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές μεταθέτοντας το ραντεβού μας με την υπόλοιπη παρέα στα ίντερνετ καφέ ανάβοντας φωτιά στα καλώδια του δικτύου αφήνοντας μας να συζητάμε με την λήξη για τα κατορθώματα μας.

Το κοινό που υπήρχε σε κάθε στάδιο που συνοπτικά αναπτύχθηκε παραπάνω είναι ότι σε κάθε περίοδο η παρέα ήταν αναγκαίο συστατικό ώστε να περάσεις ωραία. Η παρέα ήταν άτομα που γνώριζες προσωπικά, είχες και άλλα κοινά ενδιαφέροντα και που θα πέρναγες καλά ακόμα και αν εξαφανίζονταν ως δια μαγείας όλα τα παιχνίδια του κόσμου. 

Η κοινωνικότητα που αναπτύχθηκε από μικρή ηλικία δημιούργησε την σωστή βάση ώστε να μην χαθεί η επικοινωνία με τον πραγματικό κόσμο και τις κοινωνικές ανάγκες που έχει να καλύψει κάθε άνθρωπος. Η επικοινωνία ήταν αληθινή και πραγματική και το αίσθημα ολοκλήρωσης γέμιζε τον καθένα μετά και την λήξη της.

Φτάνοντας στο σήμερα. Στους σύγχρονους γονείς που στον βωμό της ησυχίας (κατά το δυνατόν περισσότερο) «φυλακίζουν» την παιδική φαντασία, δραστηριότητα και ενεργητικότητα καθηλώνοντας τα με μια ηλεκτρονική συσκευή και τα εκατοντάδες παιχνίδια που είναι διαθέσιμα.

Το επόμενο στάδιο δεν θα αργήσει. Διότι το παιδί πολύ γρήγορα θα εξοικειωθεί με την ψηφιακή ψυχαγωγία και τον τρόπο λειτουργίας της. Αυτή η εξοικείωση θα στοιχίσει σε ανάπτυξη πραγματικής και ουσιαστικής κοινωνικότητας, δεδομένου ότι ο ψηφιακός τρόπος έκφραση υπόκειται σε πολλούς περιορισμούς αλλά και ευκολίες που δεν υπάρχουν στην πραγματική ζωή. Για παράδειγμα αν κάποιος σε ενοχλεί μπορείς είτε να τον σταματήσεις με το πάτημα ενός κουμπιού ή ακόμα χειρότερα με το πάτημα ενός κουμπιού να τον βγάλεις από την ζωή σου. Κάτι που στις ανθρώπινες σχέσεις δεν μπορεί να γίνει διότι θα πρέπει να αντιμετωπίσεις με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τον άνθρωπο που έχεις απέναντι σου.

Έτσι ο νέος με το επίπεδο επικοινωνίας που θα μάθει δεν θα καταφέρει να βιώσει βαθιά και αληθινά συναισθήματα, με τις ατέλειες τους, τις δυσκολίες τους αλλά και την ζεστασιά και πείρα που προσφέρουν. Η έλλειψη αυτή θα φανεί μεθαύριο όταν θα αναγκαστεί να βγει στην πραγματική ζωή και να έρθει, θέλοντας και μη, αντιμέτωπος με πραγματικούς ανθρώπους οι οποίοι όταν αντιληφθούν αυτή την έλλειψη θα μπορέσουν εύκολα να τον χειραγωγήσουν κατά τις δικές τους επιθυμίες.

Ι.Μ.

Κυριακή 9 Μαρτίου 2014

25η Ώρα



 




Ξεκίνησες την επαγγελματική σου πορεία όταν η Ελλάδα ήταν ακόμα ανεπτυγμένη χώρα. Βρήκες μια καλή δουλειά η οποία απαιτούσε πολλά και έδινε πολλά. Το κυριότερο όμως είναι ότι υποσχόταν ακόμα περισσότερα. Έτσι με τις υποσχέσεις να έρχονται ολοένα και πιο κοντά, τόσο έδινες και έδινες και έδινες. Τι έδινες; Μα φυσικά το μοναδικό πράγμα που έχει κάθε άνθρωπος και αλλά δεν έχει πραγματική συναλλαγματική αξία. Ο χρόνος.


Το παραμύθι όμως πήρε άλλη τροπή. Στην Ελλάδα εμφανίστηκε η πραγματική εικόνα που κρυβόταν πίσω από κουρτίνες και παρασκήνια τόσα χρόνια. Οι υποσχέσεις μέσα σε μια νύχτα άλλαξαν και έγιναν απειλές. Βρέθηκες σαστισμένος να παρακολουθείς τις αλλαγές που στην πλειονότητα τους ήταν μεγαλύτερες από εσένα.

Έτσι συνωμοτικά, σχεδόν ύπουλα θα έλεγε κανείς, ήρθαν οι φωνές γνωστών και αγνώστων οι οποίες σε παρακινούσαν να πεις και ευχαριστώ στις απειλές που δεχόσουν. Απειλές που οι περισσότεροι πλέον δεν είχαν την πολυτέλεια να ακούν αφότου έμειναν χωρίς δουλειά. 

Πως αλλάζουν οι γνώμες και οι άνθρωποι… Πως αλλάζουν τα δεδομένα... Οι ίδιες φωνές που πριν καιρό σε παρακινούσαν να ζητήσεις περισσότερα και να παράγεις λιγότερα τώρα να σου βουτούν το κεφάλι σε παγωμένο νερό εμποδίζοντας σε να πάρεις ανάσα και να σκεφτείς λογικά.

Πραγματιστής και υλιστής δέχθηκες την νέα κατάσταση και προσαρμόστηκες. Άρχισες να δίνεις ακόμα περισσότερα και να λες και ευχαριστώ. Δεν σήκωνες κεφάλι παρά μόνο κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες οι οποίες ήταν μετρημένες στα δάκτυλα. Βέβαια μέσα σου, με τρόπους που είναι γενικά αποδεκτοί, έκανες τις μικρές σου επαναστάσεις. Χωρίς όμως να έχουν κάποιο πρακτικό αποτέλεσμα και πολύ περισσότερο μακροχρόνιο.

Πίεζες τον χρόνο με την ελπίδα ότι θα δημιουργήσεις νέο εκ του μηδενός. Προσπαθούσες να εφεύρεις χρόνο. Να προσθέσεις έστω μια ακόμα ώρα. Την 25η ώρα.

Μάταια. Οι απαιτήσεις του χρόνου στην εργασία αυξάνονταν με εκθετικό βαθμό και ο διαθέσιμος χρόνος έμενε ο ίδιος. Έτσι άρχισες να κόβεις πράγματα. Στην αρχή ήταν οι φίλοι, οι οποίοι με περίσσια κατανόηση έδιναν κουράγιο. Μετά ελάττωσες την προσωπική ζωή η οποία έδειξε επίσης κατανόηση, δεδομένων των νέων συνθηκών και πραγμάτων. Τέλος ελάττωσες και την ξεκούραση, η οποία σε συνδυασμό με την παντελή έλλειψη ψυχικής ηρεμίας χτύπησε το μοναδικό πράγματα που είχε απομείνει. Την υγεία σου.

Τότε εμφανίστηκε ολόκληρη η εικόνα μπροστά στα μάτια σου. Η 25η ώρα υπάρχει αλλά δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον σκοπό που θέλει ο καθένας
.
Αποφάσισες να πάρεις  τα πράγματα στα χέρια σου και να ζητήσεις να αλλάξεις όσα έδινες. Η αλλαγή είναι πάντα δύσκολη αλλά υπάρχουν περιπτώσεις όπου το κατεστημένο είναι ακόμα δυσκολότερο, οδηγώντας σε ευκολότερα σε μια απόφαση. 

Χαμήλωσες ταχύτητες, άρχισες να παίρνεις τον χρόνο σου για να κάνεις όλα τα πράγματα που είχες παραμερίσει λίγο-λίγο χρόνια τώρα. Είδες την μεγάλη εικόνα.
Διότι όταν φροντίσεις να ικανοποιήσεις τις κοινωνικές σου ανάγκες, όταν αφιερώσεις λίγο χρόνο να κάνεις κάτι που σου αρέσει, όταν η φυσική και ψυχική σου ξεκούραση φτάσει σε αξιοπρεπές επίπεδο ώστε να μην αντιμετωπίσεις απλά την επόμενη μέρα αλλά να την ζήσεις  τότε και μόνο τότε ο χρόνος αποκτάει άλλη ταχύτητα. Ζεις την ζωή σου κάθε μέρα ολόκληρη και όχι σαν μια συλλογή από στιγμιότυπα...

Η 25η ώρα εμφανίζεται όταν εξασφαλίσεις ισορροπημένη κατανάλωση των υπολοίπων 24 ωρών.Η 25η ώρα είναι η στιγμή που ξαπλώνεις στο κρεβάτι από την ημέρα που πέρασε με την αίσθηση ότι την κέρδισες. Η 25η ώρα είναι όταν είσαι γεμάτος σε όλα και δεν περιμένεις να μηδενίσει ο χρόνος για να τρέξεις πίσω από αυτόν αλλά εκείνος να τρέξει πλάι σου.

Ι.Μ.

Πέμπτη 14 Μαρτίου 2013

Τι σε κρατάει;


Έχεις πρόβληματα. Μα και ποιος δεν έχει θα σου πω. Ναι, αλλά στα μάτια σου μοιάζουν βουνό και ας είναι για άλλους απλά τα πράγματα και η λύση τους ακόμα απλούστερη. 
Τα έβαλες όμως κάτω και διαπιστωσες και εσύ με την λογική, οτί η λύση αν και δύσκολη υπάρχει εκεί μπροστά σου.  Αδυνατείς όμως να την εφαρμόσεις.

Τι σε κρατάει;

Μήπως το οτί σε εκπαίδευσαν στην καρτερικότητα και τα πράγματα θα φτιάχνουν από μόνα τους; Μήπως γιατί η Ελληνική οικογένεια έμαθε να κανακεύει επί μακρόν τα παιδιά της ώστε να τα κρατάει κοντά της και ταυτόχρονα να τα έχει ελεύθερα φυλακισμένα; Ή μήπως πολύ απλά γιατί έμαθες να είσαι τεμπέλης και περιμένεις πάντα την εύκολη λύση;

Ο Ελληνικός λαός έχει καταφέρει να αποβλακωθεί τα τελευταία χρόνια. Είναι συγκλονισμένος από τα όσα περνάει αλλά ταυτόχρονα και τόσο αδύναμος να σταματήσει αυτό το θέατρο του παραλόγου. Περιμένει την λύση που θα έρθει μόνη της. Το "σιγά σιγά θα φτιάξουν όλα" δεν μας το σερβίρουν οι πολιτικοί. Όχι ας μην έχουμε αυταπάτες. Οι πολίτες αυτές της χώρας το παραγγέλνουν συνεχώς. 

Τι σε κρατάει;

Ο καθένας έχει μια απάντηση να δώσει. Έναν λόγο που θα δικαιολογήσει τον εαυτό του και την συμπεριφορά του. Ο καθένας βέβαια γνωρίζει και την πραγματικότητα, αλλά δεν την ξεστομίζει. Διότι αν το κάνει θα αισθανθεί τόσο γυμνός μπροστά στην απραξία του. Θα αισθανθεί ντροπή για τον ίδιο του τον εαυτό. Ο αυτοσαρκασμός είναι σε καλά επίπεδα στην χώρα του πολισμού. Η αυτοκριτική όμως βρίσκεται αιώνες πίσω.

Τι σε κρατάει;

Να σταματήσεις να δίνεις απαντήσεις και να περάσεις στις πράξεις που θα διορθώσουν όλα όσα σε τραυματίζουν. Ψυχολόγικά και υλικά. Να σταματήσεις να ψάχνεις για άλλες εύκολες λύσεις και να εφαρμόσεις αυτές που έχεις. 

Η Ιθάκη δεν βρέθηκε στο δρόμο του Οδυσσέα, η μοίρα τον οδηγήσε όμως στο νησί της Κίρκης που δεν έμεινε για πολύ και ας ήταν η εύκολη λύση. Πάλεψε ξανά με τα κύματα, πήρε το ρίσκο του και έφτασε στην Ιθάκη. Ίσως στη δική σου την Οδύσσεια να μην φτάσεις στην Ιθάκη, αλλά προτιμάς άραγε να μείνεις στο νησί της Κίρκης και να γίνεις σίγουρα γουρούνι;

Ψίτ! Το μυαλό σου σε κρατάει! 

I.M.

Παρασκευή 1 Μαρτίου 2013

Μετανίσταμαι για οικονομικούς λόγους



Η λέξη μετανάστης προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ρήμα μετανίστημι που σημαίνει απομακρύνω (ενεργητική φωνή) κάποιον, ή μετανίσταμαι, απομακρύνομαι (παθητική φωνή), μετοικώ από, ή, εις το Άστυ δηλαδή πηγαίνω να κατοικήσω αλλού σε άλλη πόλη ή σε άλλη χώρα. 

Όλοι ψάχνουν πως θα φύγουν από την Ελλάδα. Όχι πως δεν την αγαπούν, τουναντίον την λατρεύουν αλλά να, είναι και αυτή η πείνα που δεν αντέχεται. 

Όπως πολύ σοφά λέει η λαϊκή ρήση «Όταν η πείνα μπαίνει από την πόρτα, ο έρωτας φεύγει από το παράθυρο».

Που να πας όμως; Ολλανδία; Λονδίνο; Παρίσι; Όλες οι επιλογές μοιάζουν τόσο αστείες σε μια περίοδο που καμία οικονομία δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα είναι σταθερή μακροχρόνια.

Άντε όμως και πήγες. Μάζεψες από εδώ και από εκεί χρήματα για τα εισιτήρια, πήρες το αεροπλάνο και έφτασες. Μπράβο δεν έχεις που να μείνεις, εκτός και αν είσαι τόσο σίγουρος ότι θα πάρεις την δουλειά που είχες τσεκάρει από Ελλάδα και είχες κανονίσει το ραντεβού για συνέντευξη ώστε να νοικιάσεις και ανάλογο σπίτι ,ειδάλλως θα πρέπει να μείνεις κάπου πρόχειρα και προπάντων φτηνά.

Περνάνε οι συνεντεύξεις η μια πίσω από την άλλη και τελικά βρίσκεις μια θέση με ένα βασικό μισθό και έναν εντυπωσιακό τίτλο του στυλ "Senior Executive Assistant of General Responsibilities". Το ίδιο βρίσκει και το ταίρι σου, διότι αν αποφάσισες να ξενιτευτείς μόνος σου, συγνώμη αλλά σύντομα θα ζητάς δανεικά για να γυρίσεις πίσω, γιατί τα έξοδα με απλά μαθηματικά  δεν βγαίνουν, εκτός βέβαια και αν όντως έχεις τα προσόντα για δουλειά που τα χρήματα θα είναι μεγαλύτερα από τον τίτλο σου, που είναι μια άλλη ιστορία.

Καθημερινά λοιπόν, σε ένα ενοικιασμένο διαμέρισμα στην άκρη της πόλης, πρέπει σιγά σιγά να αρχίσεις να ζεις. Φυσικά και τα πάντα είναι πιο ακριβά μιας και κατοικείς σε μια «ανεπτυγμένη» χώρα, όλα είναι καινούργια και θα σου κρατήσουν το ενδιαφέρον μέχρι να τα συνηθίσεις.
Όταν όμως όλα θα μπουν στο πρίσμα της καθημερινότητας, όταν τύχει και είσαι από αυτούς που δεν πέτυχαν την μεγάλη προαγωγή («σόρρυ» αλλά ούτε στο εξωτερικό παίρνουν όλοι προαγωγές) και μείνεις στάσιμος σε αυτή την μέτρια ζωή, τότε μπορεί να καρφωθεί στο μυαλό σου η ακόλουθη σκέψη. 

Εάν έμενες Ελλάδα και αντί για την Ελβετία μετακόμιζες στην επαρχεία μήπως τα πράγματα θα ήταν καλύτερα; Ναι σίγουρα δεν θα είχες δουλειά με τίτλο σιδηρόδρομο, σίγουρα θα πάλευες και εκεί να τα βγάλεις πέρα, αλλά τουλάχιστον θα ήσουν στον τόπο σου. 

Εκεί στα «ξένα», όπως έλεγαν οι γιαγιάδες μας, ψυχολογικά το ότι παράτησες πίσω την ζωή σου και μάλιστα όχι από επιλογή αλλά από εξαναγκασμό, δεν θα μπορείς να το χωνέψεις. Θα νιώσεις θυμωμένος που άλλοι αποφάσισαν να αφήσεις τον ήλιο, την θάλασσα, την πατρίδα σου μα πάνω από όλα τους ανθρώπους που αγαπάς.

Θα σχεδιάζεις ότι μόλις μαζέψεις αρκετά χρήματα και αρχίσει να φτιάχνει η κατάσταση στην Ελλάδα θα επιστρέψεις, ενώ πικρά μέσα σου ξέρεις ότι πιθανότατα αυτό δεν θα γίνει ποτέ.

Το αν η ζωή σου θα είναι ωραία εκεί εξαρτάται καθαρά και μόνο από εσένα. Ναι, υπάρχουν Έλληνες που δεν δίνουν δεκάρα για τον ήλιο, την θάλασσα, ίσως και για την πατρίδα έτσι όπως την κατάντησαν. Υπάρχουν Έλληνες που θα αγκαλιάσουν τον ξένο τόπο, που τους προσφέρει ό,τι η πατρίδα τους κατέστησε αδύνατο να βρουν, με απλά λόγια μια δουλειά. Κάποιοι άλλοι θα μελαγχολήσουν που είναι στα ξένα, αλλά ο χρόνος όλα τα ξεθωριάζει, ακόμα και την μελαγχολία. 

Τελικά η απόφαση του να γίνεις ή όχι οικονομικός μετανάστης είναι πολύ σχετική. Οικονομικός μετανάστης μπορείς να γίνεις και εντός πατρίδας, με περισσότερες lifestyle θυσίες και λιγότερες ψυχολογικές.

Ι.Μ.